Data cyfrifiad y DU

Sut rydym ni'n gweithio gydag asiantaethau cyfrifiad eraill er mwyn dod â data cyfrifiad y DU ynghyd.

Last updated:
26 February 2024

Trosolwg 

Caiff y cyfrifoldeb am gynnal cyfrifiadau yn y DU ei rannu rhwng tair asiantaeth:

Cael gafael ar ddata cyfrifiad y DU o 2011

Cafodd cyfrifiad diwethaf y DU ei gynnal ym mis Mawrth 2011. Gallwch chi wneud y canlynol: 

Data Cyfrifiad 2021 a 2022 y DU

Cynhaliwyd Cyfrifiad 2021 yng Nghymru, Lloegr a Gogledd Iwerddon ym mis Mawrth 2021. Cynhaliwyd cyfrifiad yr Alban ym mis Mawrth 2022. Rydym ni'n gweithio'n agos gyda NISRA ac NRS i gyhoeddi data cymaradwy o bob rhan o'r DU.

Cysoni data'r DU

Mae cysoni yn un o ofynion y Cod Ymarfer ar gyfer Ystadegau (Saesneg yn unig). Mae hyn yn golygu y dylai ystadegau, data a metadata fod:

  • yn gyson, er enghraifft defnyddio'r un diffiniadau a thermau mewn ffynonellau data ac ystadegau gwahanol

  • yn gymaradwy, er enghraifft bod yn ymwybodol o'r gwahaniaethau mewn data neu ystadegau

  • yn gydlynol, er enghraifft pa mor dda y gellir cyfuno data ac ystadegau mewn ffyrdd gwahanol ac at ddibenion gwahanol

Cydweithio ag asiantaethau eraill

Rydym wedi gweithio'n agos gyda Llywodraeth Cymru, NISRA ac NRS i sicrhau bod y cyfrifiadau a gynhelir ledled y DU yn 2021 a 2022 mor gyson â phosibl. Darllenwch fwy am y ffordd rydym ni'n cydweithio yn y canlynol:

Gwnaethom hefyd drefnu gweithgorau cysoni yn seiliedig ar bynciau. Nod y cyfarfodydd hyn oedd cysoni fel y gallwn gyhoeddi cymaint o ddata cyfrifiad ar gyfer y Deyrnas Unedig gyfan â phosibl.

Bydd rhai gwahaniaethau rhwng cyfrifiadau ledled y DU, fel:

  • pa gwestiynau gafodd eu gofyn

  • sut y caiff y data eu prosesu

  • rhai o'r methodolegau a ddefnyddiwyd

Ym mis Tachwedd 2023, gwnaethom gyhoeddi datganiadau cymaroldeb ar gyfer newidynnau a gynhyrchwyd gan Gymru, Lloegr, Gogledd Iwerddon a'r Alban yng ngeiriadur Cyfrifiad 2021. Nid oes datganiadau cymaroldeb ar gael ar gyfer pob newidyn gan nad oedd gwybodaeth o gyfrifiadau Gogledd Iwerddon a'r Alban ar gael ar y pryd. Gallwch ddysgu mwy am newidynnau ar gyfer Cyfrifiad 2021 yng Ngogledd Iwerddon ar wefan Asiantaeth Ystadegau ac Ymchwil Gogledd Iwerddon (NISRA), ac ar gyfer Cyfrifiad 2022 yn yr Alban ar wefan Cyfrifiad yr Alban.

Cyhoeddi data Cyfrifiad 2021 a 2022 y DU

Mae cyhoeddi allbynnau'r DU o Gyfrifiadau 2021 a 2022 yn dibynnu ar ba bryd y bydd y data o gyfrifiad yr Alban yn 2022 ar gael. Ym mis Mai 2023, cyhoeddodd Cofnodion Cenedlaethol yr Alban yr amserlen allbynnau ar gyfer cyfrifiad yr Alban yn 2022 ar ôl ymgynghoriad yn 2022. Rydym yn ystyried y dull gweithredu ar gyfer allbynnau cyfrifiad y Deyrnas Unedig.

Newidiadau i allbynnau'r DU

Rydym ni'n gweithio gyda swyddfeydd y cyfrifiad yn y DU i lunio canllawiau ar y gallu i gymharu allbynnau ar lefelau amrywiol. Bydd hyn yn cynnwys gwybodaeth am y canlynol: 

  • lefel y cysoni sy'n bosibl, gan gynnwys y gwahaniaeth amser

  • cymharu ardaloedd bach ledled y DU yn uniongyrchol

  • cyfuno data er mwyn cael cyfansymiau ar gyfer y DU

Byddwn ni'n seilio amcangyfrifon canol 2021 o boblogaeth y DU ar amcangyfrifon a drosglwyddwyd o Gyfrifiadau 2021 yng Nghymru, Lloegr a Gogledd Iwerddon, a Chyfrifiad 2011 yn yr Alban. 

Byddwn ni'n parhau i ddarparu data cyfrifiad y DU i brosiect y Cenhedloedd Unedig ar y Cyfrifiad Poblogaeth a Thai (Saesneg yn unig). Nid yw'n ofynnol mwyach i gyflwyno data cyfrifiad y DU i Eurostat.

Adborth gan ddefnyddwyr data yn y DU

Mae gweithgor defnyddwyr data wedi cael ei sefydlu ar gyfer data cyfrifiad y DU yn 2021 a 2022. Mae'r gweithgor hwn yn gyfle i swyddfeydd y cyfrifiad a defnyddwyr data gydweithio a rhoi adborth.

Mae'r aelodau yn cynnwys: 

  • swyddfeydd y cyfrifiad yn y DU

  • sefydliadau academaidd

  • sefydliadau ymchwil 

  • awdurdodau lleol a chynghorau sir

  • llywodraeth ganolog 

  • elusennau 

  • sefydliadau masnachol

Os oes diddordeb gennych chi mewn ymuno â'r grŵp hwn neu rannu adborth am yr hyn sydd ei angen arnoch o ddata'r DU, e-bostiwch census.outputs@ons.gov.uk. 

Yn ystod haf 2021, gwnaethom ofyn i ddefnyddwyr data ac aelodau'r gweithgor a oedd angen allbynnau cyfunol arnynt ar gyfer Cymru, Lloegr a Gogledd Iwerddon cyn i ganlyniadau cyfrifiad yr Alban gael eu cyhoeddi. Yn seiliedig ar yr adborth, caiff data cymaradwy eu darparu unwaith y bydd data ar gael ar gyfer y DU gyfan. Gallwch ddarllen mwy am ein hymgynghoriad ar gynllun cynnwys a rhyddhau allbynnau Cyfrifiad 2021 ar gyfer Cymru a Lloegr ar ein gwefan ymgyngoriadau.

Sut y caiff data cyfrifiad y DU eu defnyddio 

Mae'r wybodaeth rydym ni'n ei chasglu o'r cyfrifiad ledled Cymru a Lloegr yn helpu amrywiaeth o sefydliadau i gynllunio ar gyfer y dyfodol. Er enghraifft, mae llywodraeth leol yn defnyddio'r wybodaeth er mwyn helpu i gynllunio gwasanaethau, fel ysgolion, ysbytai a chasglu sbwriel, yn eich ardal. Mae busnesau'n ei defnyddio i benderfynu ble i leoli eu hunain, sy'n creu cyfleoedd gwaith. Mae elusennau hefyd yn defnyddio gwybodaeth o'r cyfrifiad er mwyn helpu i gael y cyllid sydd ei angen arnynt. 

Pan gaiff y wybodaeth hon ei chyfuno â data o gyfrifiadau tebyg a gynhelir yn yr Alban a Gogledd Iwerddon, mae'n golygu y gellir cymharu ardaloedd bach ledled gwledydd y DU.

Rhagor o wybodaeth  

Darllenwch fwy am  gyfrifiadau'r DU yn 2011 (Saesneg yn unig)  ac am  ddata'r DU o gymorth cyfrifiad Gwasanaeth Data'r DU (Saesneg yn unig). 

Ewch i  dudalen yr Alban am ddata'r DU (Saesneg yn unig) a thudalen Gogledd Iwerddon am ddata'r DU (Saesneg yn unig).