Ein hystadegau ar dlodi a chydraddoldeb

Ni yw'r Swyddfa Ystadegau Gwladol (SYG), cynhyrchydd ystadegau annibynnol mwyaf y DU. Rydym yn cynhyrchu ystadegau sy'n ein helpu i ddeall economi, cymdeithas a phoblogaeth y DU, gan gynnwys: 

• anghydraddoldeb cymdeithasol 

• troseddau 

• addysg  

• sut mae tlodi yn effeithio ar bobl 

Mae'r ystadegau hyn yn helpu cynghorau lleol i gynllunio gwasanaethau ar gyfer y bobl sydd eu hangen fwyaf. Gall sefydliadau eu defnyddio i dynnu sylw at ble mae anghydraddoldebau'n bodoli a chynnig help a chefnogaeth. Mae elusennau'n defnyddio ein hystadegau i helpu i dargedu eu cymorth a helpu i greu achos ar gyfer y cyllid sydd ei angen arnynt.

Tynnu sylw at drais sy'n gysylltiedig ag alcohol mewn grwpiau difreintiedig

Mae trais sy'n gysylltiedig ag alcohol ac ymddygiad gwrthgymdeithasol yn rhoi baich mawr ar y cyhoedd ac ar y gwasanaethau brys. Rhwng 2017 a 2018, cyflawnwyd bron i ddwy o bob pum (39%) trosedd dreisgar dan ddylanwad alcohol. Yn anffodus, ar yr aelodau tlotaf o gymdeithas yr effeithir arnynt fwyaf.

Mae Arolwg Troseddu Cymru a Lloegr wedi bod yn mesur troseddau ers 1981. Ynghyd â data'r heddlu ar droseddau a gofnodwyd, mae'r arolwg yn ffynhonnell werthfawr o wybodaeth i'r llywodraeth am raddau a natur troseddau.

Canfu ymchwil a gynhaliwyd rhwng 2019 a 2021 a oedd yn defnyddio Arolwg Troseddu Cymru a Lloegr fod y grwpiau mwyaf difreintiedig yn wynebu cyfraddau uwch o drais sy'n gysylltiedig ag alcohol. Maent hefyd yn fwy tebygol o brofi ymddygiad gwrthgymdeithasol sy'n gysylltiedig ag alcohol o leiaf unwaith yr wythnos neu'n amlach.

Mae'r grwpiau tlotaf mewn cymdeithas yn wynebu cymaint â 14 yn fwy o ddigwyddiadau o drais domestig sy'n gysylltiedig ag alcohol bob blwyddyn, o gymharu â'r grwpiau lleiaf difreintiedig.

Codwyd y gwaith hwn yn Nhŷ'r Arglwyddi a helpodd i lywio Bil Cam-drin Domestig 2020, gan awgrymu y dylid ailystyried gwasanaethau a ariennir drwy arian cyhoeddus er mwyn chwalu'r rhwystrau sy'n wynebu'r grwpiau hyn yr effeithir arnynt.

Roedd y canfyddiadau hyn hefyd wedi'u cynnwys yn yr adroddiad ‘An Inquiry into the Effects of Alcohol on Society’ gan y Comisiwn ar y Niwed sy'n Gysylltiedig ag Alcohol.

Dywedodd Lucy Bryant, Swyddog Ymchwil a Pholisi yn y Sefydliad Astudiaethau Alcohol, “Mae trais sy'n gysylltiedig ag alcohol yn cyfrif am ddwy ran o bump o'r holl drais yng Nghymru a Lloegr heddiw, a'r grwpiau mwyaf difreintiedig sy'n wynebu'r baich mwyaf. Mae'n hollbwysig bod gwneuthurwyr polisi pwysig yn gweithredu i fynd i'r afael â'r gwahaniaeth hwn mewn erledigaeth, ynghyd â'r ffactorau strwythurol sy'n sail iddo.”

Dangos pam y mae'r rhai sy'n cael prydau ysgol am ddim yn ennill llai na'u cyfoedion

Fel arfer, mae myfyrwyr o'r cefndiroedd tlotaf yn ennill llai nag eraill fel oedolion. Roedd astudiaeth ymchwil a ddechreuodd yn 2021 ac a gyhoeddwyd yn 2022 am archwilio'r ffactorau sy'n sail i'r bwlch hwn mewn enillion. 

Roedd y prosiect yn defnyddio data o set ddata Canlyniadau Addysg Hydredol yr Adran Addysg drwy ein Gwasanaeth Ymchwil Diogel (yn Saesneg). Dangosodd, ar bob lefel o gymhwyster, bod y rheini sy'n gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn ennill llai pan oeddent yn 30 oed o gymharu â'u cyfoedion oedd â'r un lefel cymhwyster uchaf. Roedd y bwlch hwn mewn enillion yn tua 20% ar ôl addasu. 

Rhannwyd y canlyniadau o'r ymchwil hon â'r Adran Addysg a sefydliadau fel Teach First. Bydd y canfyddiadau hyn yn helpu i lywio penderfyniadau polisi ac argymhellion i fynd i'r afael â'r ffactorau y tu ôl i'r bwlch enillion. 

Darllenwch fwy am pam y mae'r rheini sy'n cael prydau ysgol am ddim yn ennill llai na'u cyfoedion (yn Saesneg).

Datgelu'r gwahaniaethau mewn cyflog rhwng grwpiau ethnig leiafrifol

Yn aml, mae ble y mae cyflogeion yn gweithio yn gwneud gwahaniaeth mawr mewn cyflog rhwng grwpiau ethnig leiafrifol gwahanol. 

Yn 2022, defnyddiodd ymchwilwyr ddata cysylltiol newydd o arolygon swyddogol a setiau data gweinyddol amrywiol i archwilio rôl y cyflogwr mewn bylchau cyflog sy'n seiliedig ar rywedd ac ethnigrwydd. 

Roedd hyn yn cynnwys data o Gyfrifiad 2011 a'r Arolwg Blynyddol o Oriau ac Enillion. Yr Arolwg Blynyddol o Oriau ac Enillion yw'r ffynhonnell fwyaf cynhwysfawr o wybodaeth ar strwythur a dosbarthiad enillion yn y DU. 

Canfu'r ymchwil bod graddau'r bylchau cyflog i ddynion neu fenywod yn dibynnu ar y grŵp lleiafrifol sy'n cael ei gymharu â gweithwyr gwyn. Mae hefyd yn dibynnu ar b'un a gaiff cyflogeion sy'n ennill cyflog isel neu uchel eu hastudio. Dangosodd yr ymchwil fod cyflogwyr y gweithwyr yn hanfodol er mwyn deall y bylchau hyn. Heb wneud hynny, byddai dylanwad ffactorau fel oedran, addysg, galwedigaeth a rhanbarth yn cael ei oramcangyfrif. 

Mae'r ymchwil hon yn rhan o brosiect Wage and Employment Dynamics (yn Saesneg), a ariennir gan ADR UK. Fe'i cyflwynwyd mewn sawl seminar ledled y DU ac mae wedi ennyn cryn ddiddordeb o blith y cymunedau academaidd a pholisi. 

Dywedodd Tim Butcher, Prif Economegydd y Comisiwn Cyflogau Isel, "Mae prosiect Wage and Employment Dynamics yn gwella ac yn ehangu ein sail dystiolaeth, a ddylai alluogi ymchwilwyr i roi cipolwg newydd ac arloesol ar ddynameg cyflogau a chyflogaeth y rheini sydd ar y cyflog isaf." 

Gallwch archwilio enghreifftiau o ymchwil data gweinyddol gan ddefnyddio ystadegau gan y SYG (yn Saesneg) ar wefan ADR UK.